Ebionitler

Ebionitler Kimdir?

Ebionitler (veya Ebiyonitler), erken dönem Hristiyanlık tarihinin en eski gruplarından birini oluşturan Yahudi-Hristiyan bir topluluktur. İbranice "ebyon" (fakir, yoksul) kelimesinden türeyen isimleri, hem maddi yoksulluğu hem de manevi tevazuyu simgeler.

Genellikle İsa Mesih'in (Hz. İsa) doğrudan takipçileri olarak kabul edilirler ve Hristiyanlığın Pavlus sonrası "Gentil" (Yahudi olmayan) etkisinden uzak, Yahudi kökenli bir dalını temsil ederler.93c4c814be23

Köken ve Tarih

Kökeni

M.S. 1. yüzyılda, İsa'nın Kudüs merkezli ilk takipçileri arasında ortaya çıktılar. Kendilerini "Nazarenler" (Notzrim) olarak da adlandırırlardı, ki bu "koruyucular" veya "emirleri gözetenler" anlamına gelir. Liderleri, İsa'nın kardeşi olarak bilinen Yakup (Sıddık Yakub) idi.

Yayılma ve Sonu

Filistin, Şam ve Levant bölgelerinde (günümüz Suriye, Ürdün civarı) yaşadılar. Pavlus'un (Gentil Hristiyanlığını yayma çabaları) etkisiyle ana akım Hristiyanlıktan ayrıldılar. 2. yüzyıldan itibaren kilise tarafından "sapkın" (heretik) ilan edildiler ve 7. yüzyıla kadar varlıklarını sürdürdüler; ardından tarih sahnesinden silindiler.

İnanç ve Uygulamalar

Ebionitler, Hristiyanlık ile Yahudilik arasında bir köprü görevi görürler; İsa'yı kabul ederler ama Yahudi yasalarına sıkı sıkıya bağlı kalırlar:

İsa Anlayışı

İsa'yı insan bir Mesih (peygamber) olarak görürler; Tanrı'nın oğlu veya ilahi bir varlık olmadığını savunurlar (adopsiyonist Kristoloji).

Onu Musa gibi bir peygamber, Tanrı tarafından seçilmiş bir Mesih olarak kabul ederler. Bakire doğumunu reddederler ve İsa'nın Yusuf'tan doğduğunu düşünürler.

Yahudi Yasalarına Bağlılık

Tevrat'ı (Musa Yasası) tam olarak uygularlar. Sünnet, Şabat (Cumartesi ibadeti), helal-haram kuralları, Yahudi bayramları (Pesah gibi) ve et yememe (vejetaryenlik) gibi uygulamaları sürdürürler. Pavlus'un "Yasa'dan kurtuluş" görüşünü reddederler ve onu "dönek" olarak görürler.

Diğer Özellikler

Fakirliği erdem sayar, zahidane bir hayat sürerler. Gusül abdestine benzer ritüeller uygular, şarap içmez ve kan dökmekten kaçınırlar. Kendi İncil'leri (Muhtemelen Matta'nın İbranice versiyonu) ve Pseudo-Klementin yazıları gibi metinleri kullanırlar.

Tarihî ve Modern Bağlam

Kilise Tarafından Red

Ana akım Hristiyanlık (teslis akidesi) tarafından zındıklıkla suçlandılar. Decretum Gelasianum gibi listelerde yasaklanan metinlerle ilişkilendirildiler.

İslamî Bağlantı

Bazı araştırmacılar, Salman-ı Farisî gibi sahabelerin Ebionit kökenli olabileceğini söyler; inançları (İsa'yı peygamber olarak görmek, Yahudi yasalarına bağlılık) İslam'a benzerlik gösterir. Modern akademide, İsa'nın "özgün takipçileri" olarak görülürler.

Ebionitler, Hristiyanlığın evriminde önemli bir "köprü" mezhebi olarak kabul edilir; Yahudilikten Hristiyanlığa geçişin en saf hali olarak yorumlanırlar.

Daha fazla detay için Vikipedi veya TDV İslâm Ansiklopedisi gibi kaynaklara bakabilirsiniz.