Fizyonomi nedir? Ne değildir?

Fizyonomi ya da Fizyognomi

İnsanoğlunun en temel duygularından biri "merak" biri de "korku"dur. Bu duygular saikiyledir ki geçmişten günümüze, tekamül eden insanlık, mevcut bilgi birikimine ulaşmış ve her geçen gün bu yapı güncellenmeye devam etmektedir. Fizyonomi de bu merak alanlarından biridir. Oldukça ilgi çekici ve merak uyandıran bir uğraştır.  El falı, yüz falı, yüz okuma, insanı tanıma sanatı, insan tanıma şifreleri gibi çeşitli şekillerde nitelendirmeler yapılmaktadır.  

Fizyonomi

Fizyonomi Ne Demektir?

Fizyonomi insanoğlunun kendini tanıma ve anlama gayretlerinin sonucu oluşan bir alandır. Batı kültüründe physigonomy (fizyognomi) doğu kültürlerinde ise ilm-i firaset olarak tanımlanmaktadır. İlk olarak Çin'de kulak, burun, ağız, gözler, çene alın ve kaşların incelenmesi şeklinde başlamıştır.  

Baş ve organlar

Aristo'nun "De Natura Animalium" (1'inci Kitap) adlı eserinde kişinin beden ve yüz yapısı ile karakteri arasındaki bağlantılar işlenmiş, insanın bedeni ve yüzü ile benzediği hayvanın karakteristik özelliklerini yansıtacağı değerlendirilmiştir. Aristo bu eserinde insanın; yüz, göz, kafa yapısı, ten rengi, bedenindeki tüy örtüsü, ses tonu, yürüyüşü, beden hareketleri, bakışları ve boyu ile ilgili özellikleri, hayvanlarınki ile karşılaştırılmıştır. Aristo ve Polemon gibi yazarlar kendi yaşadıkları dönemde bir çok şahsın, söz konusu yöntemlerle karakter özelliklerini inceleyen yazılar yazmışlardır.  

Yaklaşık olarak 15'inci yy.dan itibaren bilinir olmuş, toplumsal ilgi görmüş ve doktorlar, din görevlileri, filozof ve hakimler tarafından kişiler hakkında değerlendirme yapmak amacıyla başvurulan bir yöntem olmuştur.

Hristiyan dünyasının tarihinde önemli bir dönüm noktası olan Engizisyon Mahkemeleri döneminde "gerçeği" tespit etmek amacıyla başvurulduğu söylenmektedir. 

Bu alanda Avrupa'da Johann Casper Lavetern ve Franz Joseph Gall tarafından yapılan çalışmalar tartışmalar yaratmıştır. 

Bu konuya merak salıp ta araştırmaya başladığınızda, konuyla ilgilli olarak oluşmuş alanyazında "ilm-i firaset", "ilm-i sima", "kıyafetname", "el ve ayak ilmi", "Kıyafet-i beşere", "insan okuryazarlığı", "el falı", "el okuma", "yüz okuma", "Kiroloji", "Kiromansi" gibi değişik ve ilginç kavramlarla karşılaşacaksınız. 

İnsan okur-yazarlığı

Geçmişten günümüze oluşmuş, kriminoloji, psikoloji, psikiyatri, adli psikoloji, adli psikiyatri, davranış bilimleri gibi bazı bilim dalları veya çalışma alanları, en genel hatlarıyla kişinin beden dili, yüzü, jest ve mimikler, ses tonu, sözcük seçimleri gibi tercih veya alışkanlıkları inceleyerek kişinin anlık duygu değişimleri, genel davranış ve kişilik eğilimleri gibi konularda tespit ve yorumlar yapmaya çalışmaktadır. 

Özellikle bir kişi ve davranış özelliklerinin belirlenebilmesi, kişilerin eğilimlerini tespite yönelik çalışmalar günümüzde İnsan Kaynakları Departmanları ve Güvenlik Departmanları tarafından talep edilen konular haline gelmiştir.  

Fizyonomi Fal mıdır? 

Özellikle el ve avuç içi incelemeleri akla geldiğinde konu "el falı" ile karıştırılarak, fizyonomi "fal" olarak nitelendirilebilmektedir. Ancak fizyonomi fal değildir. Son dönemde yapılan disiplinler arası çalışmalar ile elde edilen çıkarımlar özellikle Güvenlik ve İnsan Kaynakları alanlarında yararlanılmaktadır.