Selefilik nedir?

Selefi, genel anlamda "önceki nesil" anlamına gelen bir kelimedir. İslam terminolojisinde ise özellikle İslam Peygamberi Hz. Muhammed, sahabeler (Peygamber'i görmüş ve onunla yaşamış olanlar) ve onları görerek Müslüman olan tâbiîn ile tâbiîni gören tebeu't-tâbiîn'den oluşan ilk üç nesli ifade etmek için kullanılır.

Bu üç nesle "Selef-i Sâlihin" denir ve İslam'ın en saf ve doğru şekilde yaşandığı dönemler olarak kabul edilirler.

Selefilik Anlayışı Nedir?

Selefilik (Selefiyye), İslam'ı anlama, yorumlama ve yaşama konusunda bu ilk üç nesli (selef-i sâlihin) model olarak kabul eden bir düşünce ekolü ve dini harekettir. Bu anlayışın temelinde, dinin bidatlardan ve sonradan ortaya çıkan yorumlardan arındırılması, Kur'an ve Sünnet'in lafzına sıkı sıkıya bağlı kalınması ve akli yorumlardan kaçınılması yatar.

Selefiliğin genel özellikleri şunlardır:

* İlk Üç Nesle Bağlılık: Dini konularda ilk üç neslin (sahabe, tâbiîn, tebeu't-tâbiîn) anlayış ve uygulamalarını esas alırlar. Onların dinde hata üzerinde ittifak etmeyeceklerine inanılır.

* Lafzî Anlamlandırma: Kur'an ve Sünnet'in zahiri (lafzi) anlamlarına sıkı sıkıya bağlı kalırlar. Müteşâbih (anlamı kapalı) ayet ve hadislerin te'vilini (yorumlamasını) kabul etmezler, bunların mahiyetinin Allah'a bırakılması gerektiğini savunurlar.

* Bidat Karşıtlığı: Sonradan ortaya çıkan ve dine sonradan eklenen her türlü yeniliği (bidat) reddederler.

* Kelam ve Felsefe Karşıtlığı: Akli yorumları ve felsefi tartışmaları dinde sapma olarak görürler. Özellikle kelam ilmini (İslam felsefesi) eleştirirler.

* Amelin İmanın Parçası Olması: Amellerin imanın asli bir parçası olduğunu savunurlar.

* Tevhid Anlayışı: Allah'ın birliğini sadece uluhiyyet ve rububiyyet olarak değil, isim ve sıfat tevhidi olarak da üçlü bir tasnife tabi tutarlar. Bu tasniften hareketle bazı Müslümanları şirkle itham edebilirler.

* Tasavvuf Karşıtlığı: Tasavvufu ve tasavvufi tarikatları şirk kabul ederler.

Günümüzdeki Selefilik ve Vehhabilik İlişkisi

Günümüzde "Selefilik" terimi, çoğu kez Hanbeli ekolünden etkilenen ve Muhammed bin Abdülvehhab'ın öğretilerini benimseyen Vehhabilik akımı ile eş anlamlı olarak kullanılmaktadır.

Vehhabilik, özellikle Suudi Arabistan'da yaygın olan ve Selefi anlayışın modern dönemdeki en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilen bir harekettir. Ancak, Selefilik geniş bir şemsiye kavram olup, her Selefi grubun veya bireyin aynı görüşleri paylaştığı veya aynı yöntemleri benimsediği söylenemez.

Özetle, selefi kelimesi İslam'ın ilk nesillerini ifade ederken, Selefilik ise bu ilk nesillerin dini anlayış ve uygulamalarını benimseyen bir düşünce ekolüdür.