Tanrı ilk insanı yarattı

Türk mitolojisinde ilk insanın yaratılışı, farklı destan ve söylencelerde bazı farklılıklar gösterse de, ana hatlarıyla Altay Yaratılış Destanı'nda anlatılan şekliyle bilinir. Bu destan, insanların nasıl meydana geldiğini açıklayan en yaygın ve detaylı anlatıdır.

Altay Yaratılış Destanı'nda İlk İnsan

* Tanrı Ülgen'in İnsanı Yaratma İsteği: Evreni, yeri, göğü ve diğer varlıkları yaratan yüce tanrı Ülgen, bir süre sonra bu yaratılışı taçlandırmak ve evrene bir anlam katmak ister. Bu düşünceyle insanı yaratmaya karar verir.

* İlk İnsan: Destana göre Ülgen, insanı yaratmak için farklı malzemeler kullanır. Genellikle toprak (çamur) ve kamış öne çıkar. İnsan bedeninin kemiklerinin kamıştan, etinin ve derisinin ise topraktan (kilden) yapıldığına inanılır. Ülgen, bu malzemeleri kullanarak bir insan taslağı (heykelcik) yapar.

* Ruh Üfleme ve Can Veriş: İnsan taslağını tamamladıktan sonra, Ülgen bu taslağa ruh üfler ve böylece ilk insana can verir. Bu an, cansız maddenin canlanması ve insanın varoluşunun başlangıcıdır. Ruhun üflenmesi, insanın ilahi bir kökene sahip olduğunu ve tanrısal bir öz taşıdığını vurgular.

* Erlik'in Müdahalesi ve Kötülüğün Girişi: Tam da bu noktada, Erlik (Ülgen'in karanlık ikizi veya isyankar ruhu) devreye girer. Erlik, Ülgen'in yarattığı insana kıskançlıkla veya kötü niyetle yaklaşır. Bazı anlatılarda, Ülgen'in insanı yarattıktan sonra kısa bir süreliğine yanından ayrılması veya uyuması sırasında Erlik'in insana müdahale ettiği söylenir. Erlik, insanı baştan çıkarmaya, ona kötü alışkanlıklar aşılamaya veya ona ölüm, hastalık gibi olumsuzlukları getirmeye çalışır.

* İlk İnsanların Çoğalması ve Yaşam: Ülgen, Erlik'in müdahalesine rağmen yaratılışını tamamlar ve ilk insanlara yaşama ve çoğalma yeteneği verir. Bu ilk insanlar, genellikle yedi erkek ve yedi kadın olarak tasvir edilir. Onlar aracılığıyla insanlık türemeye ve yeryüzüne yayılmaya başlar. Erlik'in getirdiği kötülükler ise insanların yaşamının bir parçası haline gelir ve iyi ile kötünün mücadelesi başlar.

Bu yaratılış efsanesi, Türk mitolojisinde insanın sadece fiziksel bir varlık olmadığını, aynı zamanda ilahi bir nefesle donatılmış, ruhsal bir boyutu olan bir varlık olduğunu gösterir. Ayrıca, dünyadaki iyi ve kötü arasındaki mücadelenin kökenini de bu yaratılış anıyla ilişkilendirir.