Şia geleneğinde Mehdi

Şia geleneğindeki Mehdi inancı, Sünni geleneğindekinden çok daha merkezi, detaylı ve doktrinel bir yere sahiptir. Şiiler için Mehdi, sadece ahir zamanda gelecek bir kurtarıcı değil, aynı zamanda yaşayan, gaip (gizli) bir İmam'dır.

12 İmam ve Gaybet

Şia'nın en büyük kolu olan İsnâaşeriyye (Onikiciler) Şiası, Hz. Muhammed'den sonraki meşru liderliğin (İmamet) onun soyundan gelen on iki masum İmam'a ait olduğuna inanır. Mehdi inancı, bu 12 İmam zincirinin son halkasıyla doğrudan ilişkilidir:

1. İmamet Makamı: Şiiler için İmamet, peygamberlikten sonraki en yüce manevi makamdır. İmamlar sadece dini liderler değil, aynı zamanda masum (günahsız), ilahi bilgiye sahip ve insanlara doğru yolu gösteren kılavuzlardır.

   
   

2. On İkinci İmam: Muhammed el-Mehdi (İmam Mehdi): Şia inancına göre, On Birinci İmam Hasan el-Askeri'nin oğlu olan Muhammed el-Mehdi, MS 869'da (Hicri 255) doğmuştur. O, Allah'ın izniyle ve hikmetiyle belirli bir süre sonra gaybete (gizliliğe) girmiştir.

   
   

3. Gaybet (Gizlilik): Mehdi'nin gaybeti iki aşamalıdır:

   • Küçük Gaybet (Gaybet-i Suğra): Yaklaşık 69 yıl süren bu dönemde (874-941), Mehdi, kendisiyle halk arasında iletişim kuran dört özel vekil (sefîr) aracılığıyla irtibattaydı. Bu vekiller, Mehdi'nin mesajlarını iletmek ve halkın sorularını ona ulaştırmakla görevliydi.

   • Büyük Gaybet (Gaybet-i Kübra): MS 941'de (Hicri 329) dördüncü vekilin ölümüyle başlamıştır ve halen devam etmektedir. Bu dönemde Mehdi ile doğrudan bir iletişim yoktur. Şiiler, onun Allah'ın belirlediği zamanda zuhur edene kadar yaşadığına ve insanlığı gözlemlediğine inanırlar.

   
   

Mehdi'nin Rolü ve Zuhurunun (Ortaya Çıkışının) Beklentisi

Şia geleneğinde İmam Mehdi'nin zuhuru, tarihin zirve noktası ve ilahi adaletin nihai zaferi olarak kabul edilir.

Mehdi'nin Rolü ve Görevleri:

• Küresel Adaleti Tesis Etmek: Mehdi'nin en temel görevi, yeryüzünün zulüm, haksızlık ve fitne ile dolduğu bir zamanda zuhur ederek dünyayı adaletle doldurmaktır. O, küresel çapta bir barış, huzur ve hakkaniyet dönemini başlatacaktır.

  
  

• İslam'ı Asli Formuna Döndürmek: Gerçek İslam'ın öğretilerini ve Peygamber'in sünnetini (Şiiler için Ehlibeyt'in yorumladığı şekliyle) yeniden canlandıracak, bid'atları ve yanlış uygulamaları ortadan kaldıracaktır.

  
  

• Yeryüzünü Birleştirmek: Dünya genelindeki tüm inanç ve ideolojileri İslam bayrağı altında birleştireceğine inanılır.

  
  

• Deccal ve Zulmün Ortadan Kaldırılması: İslam'ın diğer kollarında olduğu gibi, Deccal gibi anti-Mesih figürleriyle mücadele edecek ve zulüm rejimlerini yıkacaktır.

  
  

• Maddi ve Manevi Refah: Mehdi'nin zuhur ettiği dönemde, yeryüzünde bolluk, bereket ve refahın artacağına, hastalıkların ve acıların azalacağına inanılır.

Zuhur Alametleri:

Şia geleneğinde Mehdi'nin zuhurundan önce ve zuhur sırasında görülecek çok sayıda alamet (işaret) bulunur. Bu alametler genellikle büyük toplumsal, siyasi ve doğal felaketleri içerir:

• Küresel Zulüm ve Ahlaki Çöküş: Dünyanın her yerinde adaletsizliğin, baskının, savaşların ve ahlaki yozlaşmanın yaygınlaşması.

  
  

• Doğal Afetler: Büyük kıtlıklar, seller, depremler ve salgın hastalıklar gibi felaketlerin artması.

  
  

• Siyasi Karışıklıklar: Bölgesel savaşlar, rejim değişiklikleri ve büyük güçler arasında çatışmalar.

  
  

• Belirgin Şahsiyetlerin Ortaya Çıkışı:

  • Süfyani: Şam'dan zuhur edecek, Mehdi karşıtı ve çok zalim bir figür.

  • Yemani: Yemen'den zuhur edecek, Mehdi'yi destekleyen ve haklı bir isyanın lideri.

  • Horasani: İran'dan zuhur edecek ve Mehdi'nin ordusuna destek sağlayacak bir lider.

  
  

• Göksel Alametler: Güneş ve Ay tutulmaları, gökyüzünde belirecek özel bir yıldız veya kuyruklu yıldız gibi olağanüstü gök olayları.

  
  

• Kerbela'da Bir Ses: Ramazan ayında gökten gelecek bir sesin Mehdi'nin adını zikrederek onun zuhurunu müjdelemesi.

  
  

• Kutsal Mekanlardaki Olaylar: Mekke'de Kabe'nin yakınlarında bir ordunun yere batması gibi olaylar.

Şia Düşüncesinde Mehdi'nin Önemi

Mehdi inancı, Şia için sadece gelecekteki bir beklenti değil, aynı zamanda mevcut yaşamı şekillendiren bir inançtır.

• Umut ve Direniş Kaynağı: Zulüm ve haksızlık karşısında Şiiler için bir umut ve sabır kaynağıdır. Mehdi'nin varlığı, ilahi adaletin eninde sonunda tecelli edeceğine dair bir güvencedir.

  
  

• Bekleyiş (İntizar): Mehdi'nin zuhurunu beklemek (intizar), Şiiliğin önemli bir prensibidir. Bu, sadece pasif bir bekleyiş değil, aynı zamanda adaletli bir dünya için çabalama ve kendisini Mehdi'nin zuhuruna hazırlama anlamına gelir.

  
  

• Dini ve Siyasi Otorite: Büyük Gaybet döneminde, Mehdi'nin yokluğunda dini liderlik (Mercilik) sistemi gelişmiştir. Ayetullahlar ve dini otoriteler, İmam'ın vekilleri olarak kabul edilir ve Şii toplumuna rehberlik ederler.

  
  

Şia inancında İmam Mehdi, canlı, göksel bir varlık olarak kabul edilir. Onun varlığı, dünya var oldukça Allah'ın yeryüzündeki hüccetinin (delilinin) kesintisiz devam ettiğini gösterir. Bu, Şia'nın dini ve siyasi düşüncesinin temelini oluşturur.

Diğer inanç sistemlerindeki dünyanın sonunun nasıl geleceği ve bunun işaretleri konularının birbirine benzemesi bir tesadüf müdür? Yoksa kültürel etkileşimin bir sonucu mudur?