Ticani Tarikatı

Ticanilik Nedir?

Ticanilik, Türkiye'de 1940'lı-1950'li yıllarda ortaya çıkan, Nakşibendî tarikatının Halidî koluna mensup bir tarikat hareketidir.

Kemal Pilavoğlu

Adını, kurucusu ve lideri Kemal Pilavoğlu'ndan alır; takipçileri ona "Ticani Baba" veya "Ticani Şeyh" dedikleri için bu harekete "Ticanilik" ya da "Ticani Tarikatı" denilmiştir (asıl Ticaniyye tarikatıyla karıştırılmamalıdır; Türkiye'deki bu hareket tamamen yerli ve farklıdır).

Ticanilik, aşırı Atatürk düşmanlığı, laiklik karşıtlığı, "şeriat" istekleri ve Cumhuriyet rejimine yönelik radikal söylemleriyle dikkat çekmiştir. Kendilerini "gerçek Müslümanlar" olarak görür, Atatürk'ü ve laik düzeni "kâfirlik" ile suçlarlardı.

Anadolu'da Nasıl Başladı?

Kurucusu: Kemal Pilavoğlu (1896-1971). Erzincan Kemah doğumludur. Gençliğinde Nakşibendî-Halidî şeyhi Hacı Hasenizade Mehmet Efendi'ye intisap etmiş, daha sonra kendi yolunu çizmiştir.

Kemal Pilavoğlu, yargılama

Kemal Pilavoğlu genç yaşlarda Ankara'da hukuk fakültesi öğrencisi iken örgütsel oluşumuna başlamıştır. Ankara Çubuk ve yakınındaki Çankırı Şabanözü civarlarında, cahil kesimin dini inanışlarını sömürerek, diğer tarikatlarda olduğu gibi hurafelerle kandırarak ilk örgüt mensuplarını toplamaya başlamıştır.

Başlangıç tarihi: 1920'lerin sonu - 1930'ların başı. İlk faaliyetleri Doğu Anadolu'da (özellikle Erzincan, Erzurum, Elazığ civarında) başladı.

1940'lı yıllarda İstanbul'a geldi ve burada asıl ünlendi. Özellikle Fatih, Üsküdar, Eyüp gibi muhafazakâr semtlerde hızla taraftar topladı.

1949-1952 arası en aktif ve en radikal dönemidir. Bu yıllarda Atatürk büstlerine saldırılar, laiklik aleyhine broşürler dağıtma, camilerde Atatürk ve İnönü aleyhine vaazlar gibi eylemler yaptılar.

En bilinen olaylar:

• 1950'de Kırşehir'de Atatürk büstünün kırılması

• 1951'de İstanbul Tophane'de Atatürk büstüne balyozlu saldırı (bu olay çok büyük yankı uyandırdı)

Bu saldırılar sonrası 1951-1952'de büyük Ticani operasyonları yapıldı. Kemal Pilavoğlu ve yüzlerce müridi tutuklandı, yargılandı.

Yargılanma ve sonrası

1952'de Ankara'da görülen davalarda Kemal Pilavoğlu 15 yıl hapis cezası aldı (sonra indirildi).

Tarikat resmen yasaklandı, faaliyetleri büyük ölçüde durduruldu. Ancak yer altına inerek 1970'lere kadar küçük gruplar hâlâ varlığını sürdürdü. Kemal Pilavoğlu 1971'de öldü.

Özetle: Ticanilik, Cumhuriyetin ilk yıllarında Doğu Anadolu'da Nakşibendî kökenli bir kişinin (Kemal Pilavoğlu) etrafında toplanan, 1940-50'lerde özellikle İstanbul'da büyüyen, aşırı şeriatçı ve Atatürk karşıtı bir radikal tarikat hareketidir. Türkiye'de "laiklik karşıtı ilk örgütlü cemaat" olarak tarihe geçmiştir. Bugün artık aktif bir örgütü yoktur, ama Türkiye'deki radikal İslamcı hareketlerin ilk örneklerinden biri olarak hatırlanır.