Zamanın ateistleri

Dehriler (دهريون) felsefi ve inanç anlamında “maddeci, ateist, ahirete inanmayan” kimselere verilen isimdir.

Kur’ân-ı Kerîm’de doğrudan şöyle geçer:

Câsiye Suresi 24. ayet:

“Dediler ki: ‘Hayat ancak bizim dünya hayatımızdır. Ölürüz ve yaşarız. Bizi ancak dehr (zaman) helâk eder.’ Onların bu hususta hiçbir bilgileri yoktur. Onlar sadece zanla konuşuyorlar.”

Bu ayette “dehr” (zaman) kavramını kullanarak “ne yaratıcı var, ne ahiret var, her şey tesadüf ve zamanın eseridir” diyen materyalist/ateist görüşlü Araplar kastedilir. Bunlara “dehriyyûn” denirdi.

Mekke’de Dehrîler Kimlerdi?

Genellikle Kureyş’in zengin, şüpheci, felsefî düşünen bazı ileri gelenleri veya Bedevî kabilelerden gelen materyalist görüşlü kimselerdi.

İsimleri kesin olarak bilinmez ama Ebû Cehil, Velîd b. Muğîre, Âs b. Vâil gibi bazı müşrik liderlerin bu düşünceye yakın olduğu rivayet edilir.

Ahireti, hesap gününü, peygamberliği inkâr eder; “Öldükten sonra toprak oluruz, biter” derlerdi.

Kısaca;

Mekke’de İslam’ı ilk kabul edenler dehlîl (ezilen köleler ve yoksullar) idi.

İslam’ı en sert reddedenlerden bazıları ise dehrî düşüncede olan zengin müşriklerdi.