Zerdüşt Dini

Zerdüşt dini, günümüzden yaklaşık 3500 yıl önce İran'da Zerdüşt (Zarathushtra) tarafından kurulan, dünyanın en eski tek tanrıcı vahiy dinlerinden biridir. Mecusilik veya Mazdeizm olarak da bilinir. Yaklaşık MÖ 6. yüzyıldan MS 7. yüzyıla kadar Pers, Med ve Sasani İmparatorlukları'nın resmi dini olmuştur.

Zerdüştlük, tek yüce tanrı olarak Ahura Mazda'ya (Bilge Tanrı) inanır. Ahura Mazda, iyiliğin, düzenin, ışığın ve yaratıcılığın temsilcisidir.

Ancak, evrende Ahura Mazda'ya karşıt, kötülüğün, karanlığın ve yıkımın temsilcisi olan Angra Mainyu (Ehrimen) adında bir ruh da olduğuna inanılır. Bu, iyi ile kötünün sürekli savaşını ifade eden bir düalizm anlayışıdır. Ancak bu düalizm mutlak değildir; Zerdüştlükte, iyiliğin nihayetinde kötülüğe galip geleceğine inanılır.

Zerdüştlüğün temel ahlaki prensibi "iyi düşünce, iyi söz, iyi iş" (Humata, Hūxta, Huvarshta) üçlemesidir. İnsanların özgür iradeleriyle iyiyi veya kötüyü seçme yeteneğine sahip olduklarına inanılır. Doğruluk, cömertlik, misafirperverlik, dürüstlük ve doğaya saygı önemli erdemlerdir.

Toprak, su, hava ve özellikle ateş gibi doğal elementler kutsal kabul edilir ve kirletilmekten korunur. Ateş, Ahura Mazda'nın ışığının ve irfanının fiziksel temsili olarak görülür. Zerdüştiler ateşe tapmazlar, ancak ateşi kıble kabul ederek ibadet ederler. Güneş de asıl kıbledir.

Zerdüştlükte ölümden sonra dirilme ve ahiret hayatına inanılır. İnsanların bu dünyadaki iyi veya kötü davranışlarına göre yargılanacakları ve sonunda tüm ruhların Ahura Mazda ile sevinçli bir kavuşma yaşayacağına inanılır. Cesetlerin toprağı veya ateşi kirletmemesi için özel cenaze törenleri uygulanır. Genellikle "Sessizlik Kuleleri" adı verilen açık hava platformlarında cesetler yırtıcı kuşlar tarafından yenmeye bırakılır.

Zerdüştlüğün kutsal kitabı Avesta'dır. Avesta'nın en önemli kısmı, Zerdüşt'e ait olduğu kabul edilen ilahilerden oluşan Gatha'lardır.

Zerdüştlük, Ahameniş, Med ve Sasani İmparatorlukları dönemlerinde büyük bir etkiye sahip olmuş ve Orta Doğu'da geniş bir coğrafyaya yayılmıştır. Bazı araştırmacılar, Zerdüştlüğün Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam gibi diğer tek tanrılı dinlerin inanç sistemlerini (özellikle cennet, cehennem, kıyamet günü, mesih inancı gibi) etkilediğini düşünmektedir.

İslam'ın İran'a gelmesiyle birlikte Zerdüştlüğün etkisi azalmaya başlamıştır. Özellikle Safaviler döneminde Zerdüştiler baskı görmüş ve birçoğu Hindistan'a göç etmek zorunda kalmıştır. Bu topluluklara Parsiler adı verilir.

Günümüzde Zerdüştlük, İran ve Hindistan başta olmak üzere Pakistan, İngiltere, ABD ve Kanada gibi ülkelerde az sayıda mensubu olan bir dindir. Dünya genelinde 100.000 ila 200.000 civarında Zerdüşti'nin olduğu tahmin edilmektedir. Ateş tapınakları hala aktif olup, içinde sürekli yanan kutsal ateşler bulunur.