top of page

Meşhediler; bir Yahudi topluluk

  • Yazarın fotoğrafı: Murat Durdu
    Murat Durdu
  • 11 Eyl
  • 1 dakikada okunur

​Meşhediler, 1839 yılında İran'ın Meşhed şehrinde Müslüman olmaya zorlanan, ancak gizlice Yahudi inancını sürdüren bir topluluktur. Bu nedenle onlara genellikle kripto-Yahudiler (gizli Yahudiler) denir.


​Tarihsel Arka Plan


​Meşhed Yahudilerinin zorla din değiştirmesi, tarihe Allahdad olayı olarak geçen 1839 yılındaki bir olayla başlamıştır. Bu olayda, şehirdeki Yahudi mahallesine saldıran bir kalabalık, sinagogu yakmış ve Yahudileri toplu olarak İslam'a geçmeye zorlamıştır.


​Bu zorunlu din değiştirme sonrasında, Meşhed Yahudileri iki kimlikli bir yaşam sürmüştür:


  • Dışarıdan: Sünni Müslüman gibi görünmüşler, camiye gitmiş, çocuklarına Müslüman isimleri vermiş ve İslam'a ait ritüelleri yerine getirmişlerdir.


  • Gizlice: Kendi evlerinde veya gizli toplantılarda Yahudi inançlarını sürdürmüş, şabat ve bayramları kutlamış, Yahudi dualarını okumuş ve iç evlilikler yaparak kendi cemaatlerini korumuşlardır.


​Günümüzdeki Durumları


​Yaklaşık bir asır sonra, 20. yüzyılın başlarında İran'daki durum değişince, Meşhed Yahudileri tekrar açıkça Yahudiliklerini yaşamaya başlamıştır. Ancak, 1979 İran İslam Devrimi'nden sonra çoğu, İsrail, ABD (özellikle New York) ve Avrupa gibi farklı ülkelere göç etmiştir.


​Bugün Meşhediler, yaşadıkları ülkelerde kendi cemaatlerini oluşturmuşlardır. Genellikle sıkı bir sosyal yapıya sahip olan ve evlilikleri kendi içlerinde yapan bu topluluk, hem İran'dan getirdikleri kültürel mirası hem de Yahudi kimliklerini korumaya devam etmektedirler. Özellikle ABD'de Kuyumculuk ve halıcılık gibi iş kollarında başarılı olmuşlardır.

Yorumlar


bottom of page